Khi nhắc đến bánh tét, có lẽ nhiều bạn sẽ nhớ đến món bánh “ngán tận cổ” với nếp, chuối hay đậu xanh, thịt mỡ. Nhưng nếu đã đến Trà Vinh và thử qua món bánh tét Trà Cuôn thì bạn sẽ không còn có “ác cảm” với bánh tét nữa đâu. Với hương vị thơm ngon và đậm đà rất riêng, món bánh được mệnh danh là đặc sản Trà Vinh này đã làm không ít khách mê mệt. Cùng BlogAnChoi khám phá món bánh này nhé!
Sơ lược về bánh tét
Bánh tét là món bánh của người Kinh và một vài dân tộc thiểu số ở miền Nam và miền Trung nước ta, được xem là món bánh tương đồng với bánh chưng của miền Bắc về nguyên liệu, cách nấu.
Nếu bánh chưng có hình vuông đầy gói với lá dong thì bánh tét lại là hình trụ tròn như cây đòn gói với lá chuối (nên có nơi gọi bánh tét là bánh đòn). Bánh tét là loại bánh đặc biệt dùng nhiều nhất trong ngày Tết Nguyên đán và ngày giỗ tổ tiên của nhiều gia đình, phổ biến nhất là ở miền Nam.
Tuy nhiên, ngày nay, bánh tét đã được “sản xuất” ra các chợ và người dùng có thể dễ dàng thưởng thức nó quanh năm. Nguyên liệu chính gồm gạo nếp (có thể thêm vài hạt đậu đen nấu chín) là vỏ ngoài, nhân ở trong có thể là đậu xanh, đậu xanh – mỡ hoặc nhân chuối.
Nếu bánh loại đắt tiền, nhân của nó có thể thêm thịt heo, tôm khô,… để tăng phần hấp dẫn. Sau khi dùng lá chuối gói bánh kỹ, người ta lấy dây lát (loại dây dùng để dệt chiếu được lấy từ cây mọc ở ruộng, thân cao hơn lúa, màu xanh như cỏ) cố định thật chặt cho bánh được gói kín và đẹp. Tuy nhiên hiện nay, nhiều người đã dùng dây nilon để gói để tiện, nhanh hơn.
Bánh tét hiện là đặc sản của nhiều địa phương ở miền Nam với những hương vị riêng: Bình Dương, Tây Ninh nổi tiếng với bánh tét làm bằng nếp trộn đậu phộng, Đồng Nai có bánh tét hạt điều, Cần Thơ là bánh tét lá cẩm, Sóc Trăng là bánh tét cốm dẹp,…
Đặc biệt, nổi tiếng lâu đời và “được lòng” dân sành ăn bậc nhất có lẽ là bánh tét Trà Cuôn của Trà Vinh.
Bánh tét Trà Cuôn có gì đặc biệt?
Điều đầu tiên, về hình dáng bên ngoài, bánh tét Trà Cuôn khi cầm lên tay bạn sẽ có cảm giác “chắc nịch”, đầy đặn hơn hẳn so với các loại bánh tét thông thường. Lớp lá bên ngoài hơi bạc màu đi vì được nung chín kỹ, xung quanh là dây lát buộc chặt cùng tấm nhãn để quảng bá thương hiệu “Bánh tét Trà Cuôn”.
Khi lột lớp lá ra (bạn có thể dùng sợi chỉ để thái lát cho bánh không bị nát như khi dùng dao), bạn sẽ thấy bên trong là một lớp nếp xanh đậm đều màu bọc lấy lớp nhân với đậu xanh vàng cùng thịt mỡ, tôm khô và trứng muối cực kỳ bắt mắt.
Nhìn xem, hầu như lát bánh nào cũng có lượng trứng khá nhiều thay vì với các bánh tét thập cẩm khác, người ta chỉ cho trứng vào để “có vị” với lượng rất ít.
Rồi bạn sẽ lại càng say mê khi cắn thử một miếng bánh, điều đầu tiên cảm nhận được là lớp nếp dẻo thơm có độ mềm vừa phải, không quá cứng và cũng không quá dính.
Tiếp đến là vị béo vừa của đậu xanh chín mềm hòa cùng chút vị mặn mà lại bùi của thịt mỡ, trứng muối, tôm khô. Tất cả như một cuộc tấn công lành mạnh vào vị giác cho bạn cảm giác “ngất ngây” và cực đã.
Từ trước giờ, ăn bánh tét cứ là ngán lắm chứ chẳng phải ngon mê như này đâu. Ăn một miếng, đầu lưỡi vẫn còn vương vấn vị bánh mà cứ muốn ăn thêm nữa mà thôi.
Không chỉ thơm ngon về hương vị, bánh tét nói chung và bánh tét Trà Cuôn nói riêng, đều có những nguyên liệu vô cùng bổ dưỡng với sức khỏe. Đậu xanh có tính mát, giải nhiệt, thanh độc, phần nhân bánh có thịt mỡ, trứng cung cấp nhiều calo, chất đạm,… đầy đủ dinh dưỡng cho mọi người.
Khám phá quy trình chế biến kỳ công của bánh tét Trà Cuôn
Để có được đòn bánh ngon đến tay bạn, người làm bánh đã thực sự trải qua nhiều giai đoạn cầu kỳ như một nghệ nhân đi tìm những gì tinh túy nhất cho chiếc bánh nghệ thuật.
Đầu tiên là những “nghệ nhân” ấy phải đi tìm lá chuối tươi, kích thước vừa phải, đem đi phơi nắng cho hơi sạm màu, lau sạch và xếp lại cho gọn. Sau đó, người ta chọn loại nếp phải “chuẩn ngon”, có độ dẻo phù hợp và không được lẫn các loại gạo hay nếp tạp khác.
Theo tiết lộ của một người trong nghề, ngày trước, bánh tét này được làm từ loại nếp của địa phương nhưng ngày nay, để đáp ứng đủ số và chất lượng, người làm phải nhập loại nếp sáp Thái có nguồn gốc từ tỉnh Long An về.
Tiếp đó, nếp phải được chuẩn bị kỹ, vo 5 nước. Đặc biệt, màu xanh đậm cực hấp dẫn của nếp là được lấy từ nước lá ngót chứ không phải bất kỳ loại phẩm màu nào – đó cũng là một nét riêng biệt rất hay của bánh tét xứ Trà Vinh.
Ngoài ra, gần đây, nhiều người còn dùng đến lá cẩm cho lớp nếp có màu tím đẹp tự nhiên. Tiếp đó, các nguyên liệu như thịt, mỡ, đậu xanh (trừ trứng muối) đều được ướp qua các gia vị như hành lá, muối, đường,… kể cả chuối cho bánh nhân chuối để bánh có vị vừa ăn, hấp dẫn.
Và có lẽ còn nhiều “bí mật” khác trong nghề mà chúng ta không thể biết hết được, các bạn nhỉ?
Thưởng thức bánh tét Trà Cuôn
Hấp dẫn và chất lượng như đã nói trên, đặc sản này chỉ cần tháo lớp vỏ lá bên ngoài ra và thưởng thức cũng cảm thấy tuyệt.
Về cách cắt bánh, có người dùng con dao sắc bén để cắt (thái) ra. Tuy nhiên, cách này dễ làm dính các nguyên liệu vào dao mà đôi khi, bánh được cắt ra cũng không đẹp.
Vì thế, có một mẹo là, các bạn dùng kéo cắt các sợi dây lát đã cột xung quanh bánh, dùng dao cắt lớp lá bên ngoài. Sau đó, dùng một sợi chỉ đã được làm sạch, nhẹ nhàng cắt ra.
Khi ấy, lát bánh vừa đẹp, vừa bắt mắt, sợi chỉ bạn cũng vứt đi, chẳng tốn công rửa dao luôn nữa.
Về các “topping” để thưởng thức cùng bánh tét, tùy khẩu vị mà các nguyên liệu phụ khác nhau.
Nếu thích ăn ngọt, các bạn có thể dùng bánh tét với đường cát. Nếu thích ăn ăn mặn thì dùng với nước mắm loại ngon.
Người miền Trung còn dùng bánh tét với dưa món – gồm củ kiệu, cà rốt, đu đủ,… ngâm trong nước giấm chua ngọt hay nước mắm đường. Vị chua chua ngọt ngọt của dưa món làm bánh tét bớt ngán (ngấy đi) nên cách này được nhiều người ưa dùng chứ không riêng miền Trung nữa.
Một cách cuối cùng để thưởng thức món bánh này nữa, đó là nếu ngán, có đem bánh tét đi rán trên chảo dầu cho lớp vỏ ngoài giòn rụm, lạ miệng hơn.
Nơi cung cấp đặc sản bánh tét Trà Cuôn chính hiệu
Bánh tét đặc biệt này vốn khiến nhiều người yêu thích nên tại Trà Vinh, có cả một làng nghề bánh ở ấp Trà Cuôn, xã Kim Hòa, huyện Cầu Ngang, từ đó mà có rất nhiều sạp hàng chuyên bán loại đặc sản này.
Từ thị xã Trà Vinh theo Quốc lộ 53, vừa đến chợ Kim Hòa (còn gọi là chợ Trà Cuôn) bạn sẽ thấy rất nhiều bảng hiệu quảng cáo “Bánh tét Trà Cuôn – Đặc sản Trà Vinh” che khắp lối. Nổi tiếng nhất là thương hiệu bánh tét Trà Cuôn Hai Lý với người khởi nghiệp làng nghề bánh tét (đã nhắc trên) là bà Thạch Thị Lý cùng những người con đang tiếp nối nghề bánh truyền thống này.
Giá cả phải chăng
Về giá cả, bạn sẽ hài lòng với nhiều mức giá: bánh loại nhỏ là khoảng 30.000 đồng, bánh loại trung là 40.000 đồng và 50.000 đồng cho loại lớn. Vì bánh dùng lá chuối để gói và bên trong có nhân thịt nên khi mang về, nếu đã mở lớp lá thì bạn chỉ dùng trong từ 7 – 10 ngày thôi (bảo quản kỹ, tránh nhiệt độ cao), còn nếu để nguyên trong lá thì có thể giữ được gần 30 ngày.
Những con số “khủng”
Bánh tét Trà Cuôn là niềm tự hào của người Trà Vinh. Mỗi ngày, ở các sạp lớn có đến khoảng 250 đòn bánh được bán ra, riêng các ngày chủ nhật, ngày lễ, số lượng lại gấp đôi, gấp ba. Còn với ngày Tết Nguyên đán, ở các cơ sở có tiếng, lượng bánh được xuất đi các nơi khác là 2.000 – 3.000 đòn/ngày, có khi chủ lò không đủ hàng để đáp ứng.
Chính vì số lượng “khủng” đó, nhiều người đã “ôm mộng làm giàu” mà ăn theo thương hiệu Trà Cuôn, tự giả mạo hàng, tự gắn mác “Đặc sản Trà Vinh” khiến uy tín của chiếc bánh này bị giảm sút. Có người cho rằng bánh tét Trà Cuôn chẳng ngon, đó là đã “dính” phải hàng giả. Vì vậy, ai đến Trà Vinh cũng không do dự mua ngay mấy đòn bánh tét Trà Cuôn ở các cơ sở lớn để khỏi sợ mua không đúng hàng.
Kinh nghiệm để mua đúng đặc sản bánh tét Trà Cuôn
Chúng tôi đã từng mua trúng “hàng dỏm”, “hàng fake” vì do không tiện đường vào địa chỉ của Hai Lý cũng như làng bánh đặc sản. Để giúp các bạn có thể săn được đúng hàng bánh đặc sản, dưới đây là kinh nghiệm “nhớ đời” của chúng tôi đã trải nghiệm, sẽ có ích cho bạn đấy!
Chú ý về địa điểm mua
Bạn chú ý về địa chỉ cung cấp bánh, vì ở Trà Vinh cũng có một số địa chỉ ở dọc đường, giá cả vừa đắt hơn lại còn chất lượng kém. Vì vậy, bạn phải tìm đúng địa chỉ như cả con đường bánh tét mà BlogAnChoi đã kể trên.
Chú ý về giá
Về giá, tầm 30 – 40 – 50.000 đồng (như trên đã nói). Những tiệm bán hàng dỏm thường cố tình nâng giá thành lên để đánh lạc hướng khách hàng, với quan niệm “Giá càng cao bánh càng chất lượng”, đừng nhầm nhé các bạn!
Chú ý mẫu bánh bên trong
Nếu là tiệm bánh “ok”, họ đều có hàng bánh mẫu, đã cắt ra sẵn cho bạn nhìn thấy bánh bên trong. Một số đặc điểm nhận biết bánh tét Trà Cuôn như sau:
- Lớp nếp của bánh màu xanh nhạt thì mới đúng là dùng lá ngót để nhuộm màu, màu xanh quá đậm là do nhuộm màu hóa học.
- Dùng tay bóp thử đòn bánh, nếp mềm mại, không bị cứng.
- Lớp nhân với thịt mỡ, trứng chiếm đa số trong lòng bánh chứ không “tiết kiệm” như loại bánh fake.
Bạn thấy sao? Thật kích thích đúng không nào? Hãy thử một lần tìm đến bánh tét Trà Cuôn, biết đâu bạn lại muốn “ăn ngay vạn lần”!
Và cũng đừng quên ghé qua BlogAnChoi để có thêm nhiều thông tin hay về Ẩm thực – Món ngon nhé!
