Hướng dẫn soạn bài thơ Bánh trôi nước. Trả lời câu hỏi bài Bánh trôi nước trang 94 sgk ngữ văn 7 tập 1. Bố cục gồm 2 phần: phần 1 hai câu đầu, phần 2 hai câu cuối.
Bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương là một trong những bài thơ nổi tiếng nhất viết về thân phận người con gái. Trong bài thơ này, nhà thơ đã sử dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật để nói lên số phận lênh đênh của người con gái trong thời đại phong kiến. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn cho các em cách soạn bài Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương chi tiết nhất. Mời các em cùng đọc.
Soạn bài Bánh trôi nước
Bố cục
Thân em vừa trắng lại vừa em tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn,
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
Bố cục bài thơ Bánh trôi nước gồm 2 phần:
– Phần 1 – 2 câu đầu: Hình ảnh chiếc bánh trôi nước.
– Phần 2 – 2 câu cuối: Thân phận, phẩm chất người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước
Hướng dẫn soạn bài Bánh trôi nước chi tiết nhất
– Câu 1 trang 95 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Bài thơ Bánh trôi nước thuộc thể thơ gì? Vì sao lại xác định như vậy?
Giải chi tiết:
Bài Bánh trôi nước thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt (Đường luật).
Vì bài thơ gồm có 4 câu thơ, mỗi câu 7 chữ, ngắt nhịp 4/3 truyền thống, gieo vần chân ở câu 1-2-4. Bài thơ tuân thủ theo luật bằng trắc của thơ đường luật cổ điển.
– Câu 2 trang 95 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Nghĩa thứ nhất của bài thơ thuộc về nội dung miêu tả bánh trôi nước khi đang được luộc chín. Nghĩa thứ 2 thuộc về nội dung phản ánh vẻ đẹp, phẩm chất và thân phận của người phụ nữ trong xã hội cũ. Từ sự gợi ý trên em hãy trả lời các câu hỏi sau:
- Với nghĩa thứ nhất, bánh trôi nước được miêu tả như thế nào?
- Với nghĩa thứ hai vẻ đẹp phẩm chất cao quý và thân phận chìm nổi của người phụ nữ được gợi lên như thế nào?
- Trong hai nghĩa, nghĩa nào quyết định giá trị bài thơ? Vì sao?
Giải chi tiết:
- a) Nghĩa thứ nhất. Bánh trôi nước được miêu tả chân thực với hình dáng tròn, màu trắng, trạng thái đang được luộc chín; hình dáng bánh trôi nước phụ thuộc vào người nặn bánh.
- b) Nghĩa thứ hai. Người phụ nữ được miêu tả xinh đẹp, khỏe mạnh, hoàn hảo. Thân phận người phụ nữ được ví như hình ảnh của chiếc bánh trôi trong nồi đang được luộc chín, lênh đênh, bấp bênh, “bảy nổi ba chìm” nhưng vẫn luôn son sắt chung thủy.
– Hình thức: xinh đẹp “trắng lại vừa tròn”.
– Phẩm chất: trong trắng, dù gặp bất cứ hoàn cảnh nào thì vẫn giữ được tấm lòng son, thủy chung, son sắt: “giữ tấm lòng son”.
– Thân phận: trôi nổi, bấp bênh giữa cuộc đời: “ba chìm bảy nổi”.
– Tác giả dùng từ “thân em” là cách nói phổ biến trong dân gian. Gợi lên hình ảnh người phụ nữ thân phận bảy nổi ba chìm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
– Thái độ ngợi ca, trân trọng vẻ đẹp về phẩm chất của người phụ nữ xưa.
- c) Nghĩa thứ hai là nghĩa quyết định nên giá trị bài thơ. Với nghĩa thứ hai, mang giá trị hiện thực và thể hiện thân phận bấp bênh của người phụ nữ thời xưa nhưng vẫn một lòng một dạ, sắt son, chung thủy.
Luyện tập
Hãy ghi lại những câu hát than thân đã được học ở bài 4 bắt đầu bằng hai chữ Thân em. Từ đó, tìm mối liên quan trong cảm xúc giữa hai bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương với các câu hát than thân thuộc ca dao, dân ca.
Những câu ca dao than thân
Lời giải chi tiết:
Các bài ca dao có từ “Thân em”
– Thân em như trái bần trôi
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.
– Thân em như chẽn lúa đòng đòng
Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai
– Thân em như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa
– Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.
=> Những bài ca dao này đều nói về thân phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa: bấp bênh, vô định, không tự quyết định số phận cuộc đời mình.
Soạn bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta, ngữ văn 7: https://lessonopoly.org/soan-bai-tinh-than-yeu-nuoc-cua-nhan-dan-ta
Đọc hiểu văn bản
Tác giả
– Hồ Xuân Hương (1772 – 1822), quê ở Nghệ An, là một thi sĩ sống ở giai đoạn cuối thế kỉ 18 đầu thế kỉ 19. Vẫn chưa rõ lai lịch cụ thể.
– Có sách nói bà là con của Hồ Phi Diễn (1704 – ?), quê ở làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Ông thân sinh ra Bắc dạy học, lấy vợ lẽ là người Bắc, sinh ra Hồ Xuân Hương.
– Gia đình Hồ Xuân Hương từng sống ở phường Khán Xuân, gần Hồ Tây của Hà Nội.
– Bà được mệnh danh là Bà Chúa Thơ Nôm của làng thơ Việt Nam.
Tác phẩm
– Bài thơ Bánh trôi nước được in trong Hợp tuyển thơ văn Việt Nam, tập III, NXB Văn hóa, Hà Nội năm 1963.
Thể loại
– Bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt đường luật.
Bố cục tác phẩm
– Phần 1: 2 câu đầu: Hình ảnh bánh trôi nước
– Phần 2: 2 câu cuối: Thân phận, phẩm chất người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước.
Nội dung chính
Nội dung Bánh trôi nước: Bài thơ vừa miêu tả hình ảnh cái bánh trôi nước vừa trắng, vừa tròn, khi sống thì chìm, chín thì nổi. Qua đó, tác giả muốn nói lên hình ảnh người phụ nữ xã hội phong kiến xinh đẹp nhưng không tự chủ được bản thân, phải lệ thuộc hoàn toàn vào lễ giáo phong kiến. Bài thơ là một lời tự hào về vẻ đẹp người phụ nữ nhưng cũng là một lời đồng cảm, xót thương cho số phận người phụ nữ..
- Hình ảnh bánh trôi nước
– Hình dáng bên ngoài: trắng, tròn
– Cách thức làm bánh:
+ Hình dáng bánh tùy thuộc vào sự khéo léo của người làm bánh: rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn.
+ Bánh khi được nấu lên thì bảy nổi ba chìm trong nồi nước sôi.
– Nhân bánh có màu đỏ: liên tưởng đến tấm lòng son của người phụ nữ vẫn còn y nguyên, không hề thay đổi cho dù thế nào đi chăng nữa.
=> Tác giả miêu tả chiếc bánh trôi nước một cách căn kẻ, chi tiết, cụ thể, từ hình dáng bên ngoài, nhân bánh đến cách thức làm bánh. Nghĩa tả thực của bài thơ là hình ảnh chiếc bánh trôi nước trắng, tròn và luộc chưa chín thì chìm, chín rồi thì nổi.
- Hình ảnh người phụ nữ
– Trắng, tròn: vẻ đẹp ngoại hình duyên dáng, nữ tính của người phụ nữ
– Số phận lênh đênh, vô định, chìm nổi, bấp bênh, không làm chủ cuộc đời của người phụ nữ:
+ Bảy nổi ba chìm
+ Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
– Vẻ đẹp tâm hồn với tấm lòng thủy chung, son sắt: tấm lòng son
=> Với cách nói ẩn dụ, tác giả ca ngợi vẻ đẹp ngoại hình và tâm hồn của người phụ nữ, đồng thời, cảm thương sâu sắc cho số phận lênh đênh, chìm nổi, phụ thuộc của họ
Ý nghĩa
Nội dung: mượn hình ảnh chiếc bánh trôi nước, qua đó thể hiện sự trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ và sự cảm thương sâu sắc trước số phận chìm nổi của họ.
Nghệ thuật: thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, ngôn ngữ bình dị, xây dựng nhiều tầng ý nghĩa…
Video hướng dẫn bài Bánh trôi nước hay nhất
Các em cùng xem bài giảng hướng dẫn soạn bài Bánh trôi nước ngữ văn lớp 7 hay nhất qua video sau:
Các em cùng xem bài giảng hướng dẫn đọc hiểu bài thơ Bánh trôi nước ngữ văn lớp 7 hay nhất qua video sau:
https://www.youtube.com/watch?v=-IZOrzTzG5Y
Như vậy, các em đã hiểu được nội dung bài thơ cũng như hiểu được những ngụ ý, biện pháp nghệ thuật mà tác giả đã sử dụng trong phần soạn bài Bánh trôi nước. Để hiểu hơn về tác phẩm, các em hãy xem video bài giảng được chúng tôi chia sẻ ở trên. Và nếu có bất cứ câu hỏi nào về bài học, hãy phản hồi lại bài viết này cho chúng tôi. Cảm ơn các em đã theo dõi. Truy cập vào lessonopoly để tìm hiểu thêm những bài soạn hay về văn học và kiến thức bổ ích khác.
